Praktijkverhaal
Ik krijg de vraag van een moeder om haar te helpen met haar zoontje die steeds ingewikkelder gedrag laat zien. Hij wil niet luisteren en niks is goed. Hij heeft ook een tweelingbroertje, daar gaat het wel goed mee. Die luistert naar haar en is niet dwars. Ze begrijpt niet waarom het bij haar ene zoon zo lastig gaat en bij haar andere zoon niet. Wat is de oorzaak van zijn lastige gedrag?
Als ik voor het eerst bij hen thuis kom, zitten er twee jongetjes van 7 jaar aan de eettafel te spelen. Bij jonge kinderen gebruik ik vaak de prentenboekjes van ‘Draakje Vurig’. Dat is een draakje dat de hele dag van alles wil, maar soms wordt toegesproken dat iets niet kan of mag. En dat vindt Draakje moeilijk. Dan gebeurt er van alles bij Draakje in zijn lijf en dat zorgt uiteindelijk voor een uitbarsting van vuur. Via het verhaal van Draakje, kan ik de link leggen met het gedrag van het jongetje. “Word jij soms ook zo boos? En kan jij dan ook dingen kapot maken of je broertje gaan slaan?” Omdat Draakje dat ook doet in het verhaal, durven ze het vaak wel toe te geven. Dan ontstaat er een opening om het gesprek te voeren. De kleuren bij Draakje, groen als hij blij is en allerlei plannen heeft, oranje als zijn plannetjes soms gedwarsboomd worden door anderen en rood wanneer hij geen ‘nee’ meer kan horen en dus ontploft, zijn helpend om te verwoorden hoe kinderen zich voelen.
Ze leren thuis te praten in kleuren. “Ben je nu soms een beetje oranje? Of zit je al bijna in rood?” Door te begrijpen dat er iets in je lijf gebeurt en dat je je lijf dus soms rust moet geven, kunnen we afspraakjes maken. Kinderen die vurig gedrag laten zien, hebben vaak een sterke wil. Ze hebben ideeën, plannetjes die ze graag willen uitvoeren. Als ze dan vaak te horen krijgen waarom iets niet kan of mag, is dat heel frustrerend. Deze kinderen hebben het nodig, dat je ze een stukje autonomie geeft. Dat doe je door ten eerste te luisteren naar hun ideeën en plannetjes en deze serieus te nemen. Daarna volgt het gesprek over wat dan wel en niet kan. Zo voelen zij zich gehoord en kan jij aangeven binnen welke kaders het plannetje uitgevoerd kan worden.
Tijdens de gesprekken waar moeder altijd bij zit, merk ik dat moeder ook veel voor haar zoontje doet. En dat ze hem onbewust kleiner houdt, dan nodig. Daarom stel ik voor aan moeder om met haar een oefening uit het systemisch werk te doen. Ik neem hiervoor ‘vloerankers’ mee. De vloerankers representeren de situatie. Door ernaar te kijken en/of op een vloeranker te gaan staan, ervaart zij wat er gaande is in het familiesysteem. Zij ervaart de rol die ze heeft en wat ze zelf anders kan doen. Ze is dankbaar voor de inzichten die de oefening geeft. En ook is ze verbaasd over de positieve uitkomst als ze de kleine nuances toepast om het gedrag bij haar zoon te veranderen.
Soms is het nodig dat je als ouder(s) je gedrag verandert, waardoor je kind kan mee veranderen. Dan moet je wel weten wat en hoe? Systemisch werk is daarvoor een mooie tool om in te zetten.
Ben je benieuwd of systemisch werk jou ook kan helpen?